Fundacja rodzinna może być świetnym pomysłem na gromadzenie majątku. Wynika to z braku opodatkowania dochodów osiąganych przez fundację rodzinną z tytułu tak zwanej dozwolonej działalności gospodarczej. Powstaje jednak pytanie, w jaki sposób zarządzać wypłatami środków, które już są w fundacji rodzinnej zgromadzone. I właśnie o tym opowiadam w dzisiejszym materiale.

Dzisiaj kontynuujemy temat fundacji rodzinnej i poruszymy kwestie związane z zarządzaniem wypłatami środków z fundacji rodzinnej do jej beneficjentów. Konkretnie zajmiemy się przekazywaniem świadczeń przez fundację rodzinną do beneficjentów, zakupem nieruchomości przez fundację rodzinną od fundatora lub od beneficjentów, fakturowaniem fundacji rodzinnej za usługi wykonane na jej rzecz i wreszcie udzieleniem pożyczki przez fundację rodzinną do beneficjenta lub do fundatora.

Zacznijmy od sposobu nr 1, najbardziej popularnego i najczęściej stosowanego w praktyce, czyli wypłaty świadczeń, które są przekazywane przez fundację rodzinną do jej beneficjentów. Świadczenia to nic innego jak pieniądze, rzeczy lub prawa majątkowe, które są przekazywane, które są udzielane przez fundację rodzinną do osób uprawnionych, czyli oczywiście beneficjentów.

Świadczenia mogą mieć charakter pieniężny, czyli polegać na pokrywaniu kosztów utrzymania, kształcenia lub leczenia beneficjentów, ale mogą mieć również charakter rzeczowy i polegać na nieodpłatnym udostępnianiu składników majątku, które są własnością fundacji rodzinnej, np. domu, który został przekazany do fundacji rodzinnej w drodze darowizny i z którego beneficjenci korzystają bez odrębnego wynagrodzenia. Zasady wypłaty świadczeń, terminy ich wypłaty oraz kwoty, wartości, powinny oczywiście każdorazowo wynikać ze statutu fundacji rodzinnej.

Jeśli chodzi o kwestie podatkowe związane z wypłatą świadczeń do beneficjentów, no to jeżeli są one przekazywane, są one wypłacane do osób, które pozostają w grupie zero wobec danego fundatora – mam tutaj na myśli przede wszystkim małżonkę, małżonka fundatora, dzieci czy też rodziców – no to w takiej sytuacji jedyne obciążenie podatkowe, z jakim mamy do czynienia, to podatek CIT, podatek dochodowy od osób prawnych, który jest płatny przez fundację rodzinną według 15% stawki do 20. dnia kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym takie świadczenia zostały przekazane do dyspozycji. Stawka podatku, tak jak powiedzieliśmy, to 15%.

I teraz: jak ten podatek się w praktyce liczy? To najłatwiej wyjaśnić na praktycznym przykładzie liczbowym. Załóżmy, że chcemy, żeby do naszego beneficjenta trafiła kwota 100 zł. No i w takiej sytuacji podatek CIT płatny przez fundację rodzinną to jest 15 zł. Więc tak naprawdę efektywne opodatkowanie świadczeń wypłacanych przez fundację rodzinną to jest 15/115. Daje nam to efektywne opodatkowanie na poziomie około 13%. I to jest tak naprawdę ten podatek, z którym musimy się mierzyć, dokonując wypłaty świadczeń przez fundację rodzinną do jej beneficjentów.

Sposób numer dwa, czyli zakup nieruchomości przez fundację rodzinną od beneficjenta lub od fundatora. Tutaj tak naprawdę chodzi po prostu o to, że jeżeli mamy naszego fundatora, mamy naszego beneficjenta, który jest właścicielem jakiejś nieruchomości, i mamy oczywiście naszą fundację rodzinną, no i teraz elementem strategii budowania majątku tej fundacji rodzinnej jest inwestowanie w nieruchomości, no to w takiej sytuacji nie ma przeszkód ku temu, żeby fundacja rodzinna taką nieruchomość zakupiła od fundatora albo od beneficjenta. I w takiej sytuacji, zakładając oczywiście, że fundacja rodzinna posiada środki wystarczające do tego, żeby taką nieruchomość kupić po rynkowej cenie, możemy doprowadzić do tego, żeby w zamian za prawo własności nieruchomości fundacja rodzinna wypłaciła określoną kwotę do fundatora lub do beneficjenta.

Jeśli chodzi o kwestie podatkowe, to przy założeniu, że nasz beneficjent, nasz fundator dokonuje sprzedaży nieruchomości po upływie 5 lat od końca roku, w którym taka nieruchomość została zakupiona, oraz taka transakcja nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez beneficjenta lub przez fundatora, czyli jest dokonywana w ramach tzw. sprzedaży prywatnej, to w takiej sytuacji nasz beneficjent, nasz fundator oczywiście żadnego podatku z tego tytułu nie płaci. Więc tak naprawdę jedyny podatek, który w praktyce może się pojawić w przypadku tego typu transakcji, to jest podatek PCC 2%, który jest płatny przez fundację rodzinną od rynkowej wartości nabytej nieruchomości. I od tego podatku oczywiście nie uciekniemy, bo to jest podatek transakcyjny, ale nie jest to podatek dochodowy.

Sposób numer 3, czyli fakturowanie fundacji rodzinnej za usługi wykonane na jej rzecz. Tutaj schemat jest podobny jak w przypadku spółek, to znaczy mamy naszą fundację rodzinną, która to fundacja rodzinna potrzebuje jakichś usług niematerialnych, np. po to, żeby należycie, w sposób zgodny z interesem beneficjentów, w sposób zgodny z interesem fundatora, zarządzać mieniem, które zostało fundacji rodzinnej powierzone. I oczywiście fundacja rodzinna może takie usługi nabyć od podmiotów niepowiązanych, od podmiotów zewnętrznych czy też od osób niezwiązanych w żaden sposób z fundacją rodzinną.

Natomiast przy założeniu, że mamy naszego beneficjenta lub naszego fundatora, który posiada kwalifikacje, który posiada umiejętności potrzebne do tego, żeby taką usługę wykonać, nie ma przeszkód ku temu, żeby taka usługa została wykonana właśnie przez naszego beneficjenta, naszego fundatora, który oczywiście może to zrobić w ramach prowadzonej przez siebie jednoosobowej działalności gospodarczej. No i z perspektywy podatkowej, przy założeniu, że wynagrodzenie jest ustalone na rynkowym poziomie i takie usługi są rzeczywiście potrzebne z perspektywy fundacji rodzinnej, czyli te usługi nie mają fikcyjnego charakteru, może to być rozwiązanie korzystne. No bo tak naprawdę, jeżeli mamy do czynienia z ryczałtem jako formą opodatkowania działalności gospodarczej, no to podatek, który znajduje zastosowanie w takiej sytuacji, to jest 15% albo ewentualnie 8,5%, więc trochę niżej niż w przypadku świadczeń, które są przekazywane przez fundację rodzinną do beneficjenta. Więc w pewnych przypadkach, w pewnych okolicznościach, takie ukształtowanie zasad wypłat z fundacji rodzinnej do beneficjenta lub fundatora może być korzystne z perspektywy planowania podatkowego.

No i wreszcie sposób numer cztery, czyli udzielenie pożyczki przez fundację rodzinną do beneficjenta lub do fundatora. I tutaj po prostu chodzi o to, że w sytuacji, w której w naszej fundacji rodzinnej znajduje się jakiś kapitał, znajdują się jakieś środki, no i z jakichś powodów nie chcemy tych środków wypłacać w sposób inny, na przykład w ramach tych sposobów, które już dotychczas omówiliśmy, natomiast po stronie beneficjenta, po stronie fundatora, występuje zapotrzebowanie na kapitał, który to kapitał jest zgromadzony w fundacji rodzinnej, generalnie nie ma przeszkód ku temu, żeby tenże kapitał został przekazany w formie pożyczki, która jest udzielana przez fundację rodzinną.

Oczywiście w zamian za taki kapitał nasz beneficjent, nasz fundator musi zapłacić wynagrodzenie, czyli po prostu musi zapłacić odsetki do fundacji rodzinnej, które to odsetki oczywiście podlegają opodatkowaniu na poziomie fundacji rodzinnej. Od tego podatku już niestety nie uciekniemy. No i oczywiście taka pożyczka, jak każda inna, powinna być kiedyś zwrócona, więc tak naprawdę nie jest to idealny sposób na przekazanie środków, przekazanie wypłaty z fundacji rodzinnej. Natomiast, tak jak powiedzieliśmy, jeżeli nie chcemy tego robić w inny sposób, a potrzebujemy kapitału, no to zgodnie z przepisami możemy to zrobić w taki właśnie sposób.

No i taką jedyną pułapką podatkową, której powinniśmy się wystrzegać, której powinniśmy unikać, dokonując takiego sposobu na zarządzanie wypłatami środków z fundacji rodzinnej, jest to, żeby dbać o to, aby umowa pożyczki, która jest zawarta pomiędzy fundacją rodzinną a beneficjentem, fundatorem, nie była dłuższa niż 10 lat, ponieważ jeśli okres trwania takiej pożyczki będzie wynosił co najmniej 10 lat, to w takiej sytuacji niestety fundacja rodzinna będzie musiała zapłacić podatek od tzw. ukrytych zysków według 15% stawki, od kwoty przekazanego kapitału. Natomiast jeżeli nasza umowa pożyczki będzie krótsza niż te 10 lat, czyli okres jej trwania będzie wynosił mniej niż te 10 lat, to w takiej sytuacji na szczęście nie musimy się tym podatkiem od ukrytych zysków martwić.