Fundacja Rodzinna jest bardzo popularnym rozwiązaniem wśród polskich przedsiębiorców. Według oficjalnych danych Ministerstwa Finansów do kwietnia 2025 roku założono ponad 2,5 tysiąca Fundacji Rodzinnych, a kolejne wnioski czekają na rejestrację. Warto się zatem zastanowić, w jakich przypadkach założenie Fundacji Rodzinnej będzie korzystne, opłacalne z perspektywy podatkowej.

Zanim przejdziemy do omówienia tych trzech praktycznych sposobów, trzech praktycznych struktur, w przypadku których wykorzystanie Fundacji Rodzinnej, moim zdaniem, będzie opłacalne, korzystne pod kątem podatkowym, na początku powiedzmy sobie jeszcze kilka słów na temat takich zupełnie podstawowych kwestii prawnych. Generalnie rzecz biorąc, założenie Fundacji Rodzinnej powinno przyświecać realizacji dwóch celów. Po pierwsze, jest to ochrona majątku, a po drugie, przeprowadzenie tak zwanej sukcesji międzypokoleniowej, czyli po prostu proces przekazywania firmy, proces przekazywania majątku kolejnemu pokoleniu.

Jeśli chodzi o tę pierwszą kwestię, czyli ochrona majątku, powinniśmy zwrócić uwagę na to, że jeżeli mamy do czynienia z taką typową sytuacją, najczęściej spotykaną w praktyce, w której składniki majątku związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy to do takiej działalności typowo operacyjnej, czy też działalności o charakterze bardziej inwestycyjnym, są posiadane bezpośrednio przez osobę fizyczną (czy to w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, czy to w ramach spółki – powiedzmy, że to jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), to w takiej sytuacji, jeżeli po stronie tego przedsiębiorcy pojawią się jakieś problemy, to znaczy zmaterializują się pewne ryzyka biznesowe, i na skutek tej sytuacji dojdzie do tego, że wierzyciele naszego przedsiębiorcy będą próbowali egzekwować swoje wierzytelności, czyli długi tego przedsiębiorcy, z majątku prywatnego przedsiębiorcy, to w takiej sytuacji ci wierzyciele będą mogli się zwrócić do tych składników majątku, które są zorganizowane w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy też udziałów w spółce (tutaj, w naszym przypadku, w spółce z o.o.), które ten przedsiębiorca posiada. Takie zajęcie udziałów w ramach spółki z o.o. czy też tych składników majątkowych, składników majątku związanych z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej, będzie rodziło szereg różnych komplikacji, przede wszystkim komplikacji prawnych, komplikacji biznesowych.

Natomiast w sytuacji, w której w naszej strukturze występuje Fundacja Rodzinna i Fundacja Rodzinna jest właścicielem tych aktywów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, operacyjnej albo inwestycyjnej, w takiej sytuacji tak naprawdę to ryzyko, o którym sobie przed chwilą powiedzieliśmy, nie występuje, ponieważ wierzyciele, którzy chcą wyegzekwować swoje wierzytelności, tak naprawdę nie będą już mogli się zwrócić do tych składników majątku, które są przedmiotem, które są posiadane przez Fundację Rodzinną. One są już bowiem własnością odrębnego podmiotu, podmiotu odrębnego od właściciela, od przedsiębiorcy. Separowanie majątku od przedsiębiorcy, od właściciela, dzięki Fundacji Rodzinnej, która tworzy taki mur (powiedzmy, tworzy taki mur) pomiędzy działalnością operacyjną, działalnością inwestycyjną a właścicielem, po prostu prowadzi do wyższego poziomu ochrony majątku prywatnego właściciela, majątku prywatnego przedsiębiorcy.

Jeśli chodzi o drugi aspekt, czyli sukcesję, sukcesję międzypokoleniową, to jest oczywiście temat bardzo rozległy, bardzo szeroki. Pewnie będziemy o nim mówić w kolejnych filmach na naszym kanale. Póki co, ograniczę się tylko do takiego ogólnego stwierdzenia, że dzięki temu, że w strukturze naszej firmy występuje Fundacja Rodzinna, przedsiębiorca może jeszcze za swojego życia zorganizować proces zarządzania tym majątkiem po jego śmierci. Dzięki temu ten proces sukcesji międzypokoleniowej, przekazywania firmy, przekazywania firmy kolejnemu pokoleniu, może być po prostu dużo łatwiejszy niż w sytuacji, w której takiej Fundacji Rodzinnej nie ma.

W tym miejscu płynnie przechodzimy do kwestii podatkowych, czyli omówienia tych przykładowych struktur, w których wykorzystanie Fundacji Rodzinnej moim zdaniem będzie dobrym pomysłem. Taką pierwszą sytuacją, pierwszą strukturą, pierwszym sposobem na wykorzystanie Fundacji Rodzinnej, który moim zdaniem jest opłacalny, korzystny pod kątem planowania podatkowego, jest sytuacja, w której traktujemy Fundację Rodzinną jako tak zwany podmiot holdingowy, czyli podmiot, który posiada udziały w innych podmiotach. Mamy tutaj taką typową sytuację, czyli przedsiębiorcę, który zdecydował się na założenie Fundacji Rodzinnej. Fundacja Rodzinna posiada udziały w innych podmiotach. Powiedzmy, że w naszym przypadku są to po prostu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Co nam daje taki scenariusz? Przede wszystkim z perspektywy podatkowej istotne jest to, że jeśli na poziomie tych naszych spółek operacyjnych występują jakieś nadwyżki finansowe, czyli nadwyżki przychodów nad kosztami, które mogą być wypłacone do właścicieli spółki w drodze dywidendy, to jeśli takie dywidendy są wypłacane do osób fizycznych, które posiadają udziały w innych spółkach, musimy zapłacić podatek dochodowy PIT, który w przypadku polskich rezydentów podatkowych wynosi 19%. Natomiast jeżeli takie dywidendy są wypłacane do Fundacji Rodzinnej, która to fundacja posiada udziały w tych spółkach operacyjnych, to wtedy te obciążenia podatkowe nam znikają, bo zgodnie z przepisami od dywidend wypłacanych do Fundacji Rodzinnej żadnego podatku nie płacimy.

Można powiedzieć, że przecież podobny skutek możemy osiągnąć z wykorzystaniem takiej zupełnie prostej, podstawowej struktury holdingowej, czyli sytuacji, w której jedna spółka, powiedzmy spółka z o.o., posiada udziały w innej spółce, powiedzmy, że również w spółce z o.o. Jeśli tutaj próg powiązań kapitałowych wynosi 10%, to również nie płacimy żadnego podatku od dywidend. Natomiast Fundacja Rodzinna cieszy się również innymi przywilejami, innymi korzyściami podatkowymi, które w takim układzie po prostu nie występują.

Jednym z takich dodatkowych przywilejów, dodatkowych korzyści podatkowych, którymi cieszy się Fundacja Rodzinna, jest to, że Fundacja Rodzinna, zgodnie z przepisami, może również udzielać pożyczek spółkom, w których Fundacja Rodzinna posiada udziały. I co więcej, odsetki od takiej pożyczki, czyli wynagrodzenie za korzystanie z kapitału przekazanego tym spółkom przez Fundację Rodzinną, również nie podlegają podatkowi. Dzięki temu przywilejowi możemy doprowadzić do takiego bardzo fajnego skutku, polegającego na tym, że jeśli w jakimś podmiocie mamy dodatnie nadwyżki finansowe, które chcemy sobie przekazać do Fundacji Rodzinnej i które chcemy jednocześnie wykorzystać na sfinansowanie kolejnej inwestycji, kolejnego przedsięwzięcia biznesowego (powiedzmy, że również zorganizowanego w formie spółki z o.o.), to w takiej sytuacji możemy to zrobić tak naprawdę bez podatku. Z jednej spółki wypłacamy sobie pieniądze w drodze dywidendy do Fundacji Rodzinnej, a te środki Fundacja Rodzinna następnie może przekazać w ramach pożyczki do innego podmiotu. Jak już sobie powiedzieliśmy, odsetki od takiej pożyczki udzielonej przez Fundację Rodzinną również nie podlegają podatkowi PIT. A jak pewnie wiemy, odsetki od takiej pożyczki w sytuacji, w której są wypłacane do osoby fizycznej, również podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT według stawki 19%.

Trzeci taki korzystny aspekt podatkowy, związany z wykorzystywaniem Fundacji Rodzinnej jako podmiotu holdingowego, jest związany z tym, że w sytuacji, w której Fundacja Rodzinna decyduje się na sprzedaż udziałów w spółce, w której posiadała udziały, również w takiej sytuacji Fundacja Rodzinna, generalnie rzecz biorąc, nie musi płacić podatku. Po prostu Fundacja Rodzinna sprzedaje udziały, które zostały do niej przekazane, na przykład do jakiegoś zewnętrznego inwestora, który chce te udziały kupić. W takiej sytuacji również nie mamy podatku, a jeśli udziały są sprzedawane przez osobę fizyczną, oczywiście mamy 19% PIT-u. Może się pojawić dodatkowy podatek – danina solidarnościowa, czyli 4% podatku od nadwyżki dochodów ponad 1 milion złotych.

Żeby nie było zbyt prosto, niestety musimy pamiętać, że tego typu sytuacje, czyli sprzedaż udziałów przez Fundację Rodzinną, w niektórych okolicznościach może podlegać tak zwanej ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Wtedy Fundacja Rodzinna niestety będzie musiała zapłacić podatek od takiej transakcji. Drugi aspekt związany z tym konkretnym elementem jest związany z tym, że od przyszłego roku, czyli od 1 stycznia 2026, mają wejść w życie przepisy, według których jeżeli Fundacja Rodzinna nabędzie aktywa, na przykład udziały w spółce z o.o., w sposób nieodpłatny od podmiotu powiązanego, na przykład od swojego fundatora, to żeby Fundacja Rodzinna nie musiała płacić podatku od nabytych w ten sposób aktywów, będzie musiała poczekać 3 lata od końca roku, w którym taka darowizna została dokonana. Przykładowo, jeżeli założymy Fundację Rodzinną i w styczniu 2026 roku przekażemy do Fundacji Rodzinnej udziały w naszej spółce z o.o. i następnie będziemy chcieli przeprowadzić transakcję sprzedaży udziałów w spółce już z poziomu Fundacji Rodzinnej, to żeby nie zapłacić podatku od takiej transakcji, będziemy musieli poczekać do 2030 roku, oczywiście, o ile te projektowane przepisy wejdą w życie.

Druga sytuacja, w której moim zdaniem założenie i funkcjonowanie Fundacji Rodzinnej będzie dobrym pomysłem z perspektywy podatkowej, to jest potraktowanie Fundacji Rodzinnej jako podmiotu, który dokonuje inwestycji w nieruchomości, czyli potraktowanie Fundacji Rodzinnej jako wehikułu inwestycyjnego w nieruchomości. Dlaczego, moim zdaniem, taki sposób na wykorzystanie Fundacji Rodzinnej jest dobrym pomysłem? Przede wszystkim musimy zwrócić uwagę na to, że zgodnie z przepisami dochody z najmu nieruchomości, które są osiągane przez Fundację Rodzinną, czyli które są osiągane w związku z tym, że Fundacja Rodzinna posiada jakieś nieruchomości i je odpłatnie wynajmuje, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Fundacja Rodzinna w związku z takimi dochodami żadnego podatku płacić nie musi. Pamiętajmy, że jeśli nieruchomości są wynajmowane przez osobę fizyczną, mamy do czynienia z podatkiem ryczałtowym w wysokości 8,5 lub 12 procent. Natomiast jeśli nieruchomości są wynajmowane przez spółkę, generalnie taka spółka płaci od takich dochodów podatek 9 lub 19%.

W tym zakresie musimy zwrócić uwagę na jedno istotne ograniczenie, które znowu jest związane z tym, że ustawa o Fundacji Rodzinnej, zgodnie z zamierzeniem ustawodawcy, ma się od przyszłego roku zmienić. Od przyszłego roku w przepisach ma się pojawić zastrzeżenie, z którego będzie wynikać, że jeżeli Fundacja Rodzinna osiąga dochody z tak zwanego najmu krótkoterminowego, czyli ze świadczenia usług krótkotrwałego zakwaterowania, to dochody z tego typu aktywności już zwolnieniu podatkowemu nie będą podlegać. Jeżeli Fundacja Rodzinna będzie osiągać przychody z najmu na cele krótkoterminowe, to niestety dochody z tytułu takich czynności już zwolnieniu podatkowemu nie będą podlegać i Fundacja Rodzinna będzie musiała od tego typu dochodów płacić podatek. Natomiast najem nieruchomości, można powiedzieć w innym zakresie, to znaczy najem lokali użytkowych lub lokali mieszkalnych na cele mieszkalne, zgodnie z przepisami (również tymi projektowanymi), nadal będzie podlegać zwolnieniu od podatku.

Druga korzyść podatkowa, która jest związana z wykorzystywaniem Fundacji Rodzinnej jako wehikułu inwestującego w nieruchomości, jest związana z tym, że w pewnych okolicznościach Fundacja Rodzinna nie musi płacić podatku również od dochodów ze sprzedaży nieruchomości. Natomiast w tym zakresie mamy dwa istotne ograniczenia. Jedno z nich jest związane z tym, o czym sobie już powiedzieliśmy, to znaczy z przepisami, które mają wejść w życie od przyszłego roku i z których będzie wynikać, że jeżeli Fundacja Rodzinna nabędzie w sposób nieodpłatny jakieś aktywa od swojego fundatora albo innego podmiotu powiązanego, w tym nieruchomości, i Fundacja Rodzinna będzie chciała potem sprzedać te aktywa bez podatku, będzie musiała poczekać 3 lata od końca roku, w którym doszło do takiej czynności. Drugie ograniczenie jest związane z tym, że według tych przepisów, które już aktualnie mamy, aby Fundacja Rodzinna nie musiała płacić podatku dochodowego od sprzedaży nabytych przez siebie aktywów, takie aktywa nie mogą być nabyte tylko i wyłącznie w celu ich odpłatnego zbycia. Posługując się takim teoretycznym przykładem, jeżeli dokonamy darowizny nieruchomości do Fundacji Rodzinnej i następnie tuż po dokonaniu takiej czynności będziemy chcieli sprzedać tę darowaną przez nas do Fundacji Rodzinnej nieruchomość, niestety Fundacja Rodzinna w takiej sytuacji będzie musiała zapłacić podatek od takiej czynności. Żeby tego podatku nie musiała płacić, musimy wykazać, że to nabycie nieruchomości w drodze darowizny przez Fundację Rodzinną nie zostało dokonane tylko i wyłącznie w celu odpłatnego zbycia. Powinniśmy, przykładowo, zadbać o to, żeby ta nieruchomość była przez jakiś czas przez Fundację Rodzinną wynajmowana.

Wreszcie trzecia sytuacja, w przypadku której moim zdaniem Fundacja Rodzinna będzie dobrym pomysłem z perspektywy podatkowej, to jest potraktowanie Fundacji Rodzinnej jako podmiotu, który inwestuje w aktywa o charakterze kapitałowym. Mam tutaj na myśli przede wszystkim papiery wartościowe, czyli na przykład udziały w spółkach notowanych na giełdzie, papiery wartościowe, oraz lokaty bankowe. Chodzi tutaj oczywiście o to, że dochody z tego typu aktywności, z tego typu inwestycji, zgodnie z przepisami, również opodatkowaniu nie podlegają. Jest to, można powiedzieć, istotna różnica wobec innych form prawnych inwestowania w tego typu aktywa, bo w przypadku dokonywania tego typu inwestycji, czy to przez osoby fizyczne, czy to przez spółki, oczywiście płacimy podatek dochodowy na normalnych zasadach. Natomiast w przypadku Fundacji Rodzinnej takiego podatku, generalnie rzecz biorąc, nie ma.

Trzeba wspomnieć, że pojawiały się pomysły na to, aby wykorzystywać Fundację Rodzinną do inwestycji w kryptowaluty oraz obligacje skarbowe. W zakresie kryptowalut musimy zwrócić uwagę na to, że niestety, zgodnie z przeważającym stanowiskiem wynikającym z interpretacji podatkowych i orzecznictwa sądów, dochody z inwestycji w kryptowaluty zwolnieniu podatkowemu na poziomie Fundacji Rodzinnej nie mogą podlegać. Natomiast jeżeli chodzi o obligacje skarbowe, sytuacja jest taka, że w przypadku dochodów z inwestycji w obligacje skarbowe, które zostały przez Fundację Rodzinną nabyte w ramach obrotu pierwotnego, czyli w ramach emisji Skarbu Państwa, Fundacja Rodzinna w przypadku dochodów z tego typu inwestycji niestety musi płacić podatek na ogólnych zasadach. Natomiast jeżeli obligacje skarbowe zostaną nabyte w ramach obrotu wtórnego, czyli na przykład od banku albo od innego inwestora, wtedy, zgodnie z niektórymi interpretacjami, zgodnie z niektórymi rozstrzygnięciami, również od dochodów z tego tytułu Fundacja Rodzinna nie musi płacić podatku z uwagi na to, że według tych interpretacji tego typu dochody również podlegają zwolnieniu. Wydaje się, że jeśli chodzi o obligacje skarbowe, jest szansa na to, żeby przynajmniej w niektórych przypadkach Fundacja Rodzinna również nie musiała płacić podatku dochodowego.

Jeżeli zastanawiasz się nad założeniem Fundacji Rodzinnej i nie wiesz, czy w Twoim indywidualnym przypadku będzie to dobry pomysł, zachęcam Cię do tego, żeby umówić się na nieodpłatną konsultację, nieodpłatne spotkanie z nami. Link do takiego spotkania, do konsultacji, znajdziesz w opisie poniżej do tego filmu. Natomiast jeżeli interesują Cię inne kluczowe kwestie podatkowe w biznesie, to oczywiście, jak zwykle, serdecznie zapraszam do subskrybowania tego kanału. Dziękuję i do zobaczenia w następnym filmie. Ten kanał jest wspierany przez FTA X. Kancelaria prawna, doradztwo podatkowe i biuro rachunkowe dla firm.